We współczesnej cywilizacji stres stał się plagą [World Health Organization]. Długotrwale utrzymujący się jego podwyższony poziom zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na najgroźniejsze choroby, drastycznie obniża jakość pracy zawodowej i życia prywatnego oraz skraca oczekiwaną długość życia. Jak ludzie branży fitness mogą tutaj pomóc?

Stres na świecie

Według badań przeprowadzonych przez Mental Health Foundation z 2018 roku [1] szacuje się, że w ostatnich latach 74% ludzi czuło do tego stopnia zestresowanych, iż byli przytłoczeni i nie byli w stanie działać. Ponadto aż 46% respondentów stwierdziło, że jedli zbyt dużo lub niezdrowo w odpowiedzi na stresujące sytuacje. Jak się okazuje stres nie dotyczy tylko osób dorosłych lub starszych, bo to właśnie wśród młodych osób w wieku 18-34 lat tylko 7% stwierdziło, że nigdy nie czuło się tak zestresowanych, że nie byli w stanie działać. Na nich też ogniskuje się większy stres związany z presją osiągnięcia sukcesu – odpowiednio 60% dla wieku 18-24 i 41% dla wieku 25-34.

Stres negatywnie wpływa na wszystkie obszary funkcjonowania człowieka – od reakcji fizjologicznych, przez niestabilność psychiczną i ograniczony potencjał intelektualny, aż po widoczne, patologiczne zachowania osoby w domu i w pracy. Przejawy stresu są częstsze i silniejsze u pracujących kobiet niż mężczyzn, a do najbardziej zestresowanych narodowości należą zarówno obywatele krajów słabo rozwiniętych (np. Filipiny, Albania, Uganda), jak i tych najlepiej rozwiniętych (np. USA, Grecja, Japonia).

Wiele artykułów naukowych i filmów dokumentalnych ukazuje dewastacyjny wpływ stresu na współczesne społeczności w wysoko rozwiniętych krajach. Przykładowo w USA po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej przewidywana długość życia w ostatnich 2 latach zaczęła spadać. Jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest nieustannie rosnący poziom stresu obywateli Stanów Zjednoczonych, napięcia społeczne i niestabilna sytuacja ekonomiczna w niektórych sektorach gospodarki [2]. Co ciekawe, inne badania wskazują, że wzrost stresu jest powiązany z systematycznie zwiększającą się ilością czasu wolnego, który generuje nowe formy napięć i presji [3]. Mniej pracy zawodowej miało dawać więcej czasu na relaks i odpoczynek, a tymczasem często dzieje się odwrotnie – narzucamy sobie dodatkowe obowiązki pozazawodowe lub generujemy dodatkowe napięcie w aktywnościach hobbystycznych.

Wśród innych czynników zwiększających poziom stresu wymienia się:

• zewnętrzne:
  • presję środowiska,
  • zbyt dużą ilość obowiązków,
  • brak wsparcia od bliskich / współpracowników,
  • zmiana miejsca zamieszkania / pracy,
  • problemy finansowe,
  • złe warunki i monotonia pracy.
• wewnętrzne:
  • niskie poczucie własnej wartości,
  • brak poczucia przynależności i kontroli,
  • nierealistyczne oczekiwania,
  • nieodpowiednie nawyki.

Redukcja stresu w branży fitness

W jaki sposób trener personalny / instruktor fitness może pomóc swoim podopieczny w walce ze stresem? Już sam wysiłek fizyczny jest jednym z najlepszych sposobów na profilaktykę stresu i zachowania równowagi pomiędzy ciałem a umysłem. Jednak dla osób nietrenujących / niedoświadczonych / niepełnosprawnych / niechętnych aktywność fizyczna może być zbyt trudna na początku – szczególnie, gdy nasz klient przynosi ze sobą wszystkie problemy pracy, domu, zdrowia, finansów. Wówczas pierwszymi ćwiczeniami, które mogą okazać się strzałem w dziesiątkę, są rozmaite techniki relaksacyjne. Przywracają równowagę, odprężają ciało, oczyszczają umysł, przygotowują do kolejnych jednostek treningowych i budują zaufanie na linii trener-podopieczny.

Dzisiejsza sylwetka modelowego trenera personalnego zbliża jego funkcję do doradcy lifestyle’owego, który holistycznie odpowiada za jakość życia swoich podopiecznych. Trener nie tylko układa plan treningowy i rozlicza powtórzenia. Jego działania są dziś znacznie szersze: od stawiania celów, organizacji planu dnia i doradztwa żywieniowego, przez proste zabiegi fizjoterapeutyczne i korekcyjne, a nierzadko aż po rolę spowiednika, psychoterapeuty lub przyjaciela. W tym kontekście niezbędna okazuje się znajomość technik relaksacyjnych, których skuteczne wprowadzenie pozytywnie wpływa na wiele aspektów życia podopiecznego. Klient, który kojarzy sesje treningowe nie tylko z czasem podejmowania wyzwań i przekraczaniem barier, ale również z relaksem i radością, chętniej będzie wracał do swojego trenera.

Techniki relaksacyjne

Istnieje wiele skutecznych technik relaksacyjnych, a ich szeroki wybór pozwala personalizować nasze działania pod określonego klienta. Najprostsza – choć nie kompletna – klasyfikacja obejmuje cztery rodzaje relaksacji [4]:

• wizualna,
• kreatywna ekspresja,
• sensoryczna,
• mięśniowa.

Wśród tych duży grup metod relaksacyjnych szczególną użyteczność przejawiają następujące techniki [5]:

• oddychanie przeponowe,
• trening autogenny Schultza,
• progresywna relaksacja mięśniowa Jacobsona,
• techniki Bowena,
• medytacja, yoga, tai chi,
• masaż i automasaż,
• zarządzanie czasem i stawianie celów,
• trening asertywności,
• streching powięziowy.

8-godzinne warsztaty „Skuteczna relaksacja – techniki zwalczania stresu” opracowane przez Elite Fitness Academy przygotowują profesjonalistów branży fitness do kompleksowego ujęcia zagadnienia walki ze stresem wśród swoich podopiecznych. Teoretyczna wiedza i praktyczne umiejętności prezentowane w trakcie tych warsztatów pozwolą trafnie diagnozować natężenie stresu, przełamywać psychofizyczne opory i obawy, a przede wszystkim zmniejszać poczucie niepokoju, napięcia i niemocy związanej ze stresem. Celem warsztatów jest nabycie umiejętności relaksowania siebie i podopiecznych, aby zwiększać zarówno jakość ich życia, jak i skuteczność programów treningowych. Opanuj metody relaksacji i poprawiaj jakość życia swoich podopiecznych!

Więcej na: https://efa.edu.pl/efa-kursy/skuteczna-relaksacja/

dr Jakub Dziadkowiec, szkoleniowiec EFA

Bibliografia

[1] https://www.mentalhealth.org.uk/statistics/mental-health-statistics-stress
[2] Marc Levin [2019], One Nation Under Stress, film dokumentalny.
[3] Max Haller, Markus Hadler, Gerd Kaup [2013], Leisure Time in Modern Societies: A New Source of Boredom and Stress?
[4] Martha Davis, Matthew McKay, Elizabeth Robbins Eshelman [2008], The Relaxation & Stress Reduction Workbook, New Harbinger, California
[5] Shamash Alidina [2012], Relaxation for Dummies, John Wiley & Sons Inc, New York